زرکش؛ محله‌ای که فقط نامش طلایی است

برخلاف نقل برخی شایعات پیرامون برداشت طلا از محله «زرکش» در روزگاران دور، امروز تنها نامی طلایی برای این محله مانده و از لحاظ امکانات یکی از محلات کم‌برخوردار و پر مشکل مشهد است. کال زرکش از گذشته‌های دور مسیل انتقال آب‌های سطحی از شاندیز به کشف‌رود بوده و زمانی پرآب بوده، اما اکنون در بیشتر روز‌های سال خشک است.

روستای دیروز و محله امروز زرکش نیز به دلیل قرار گرفتن در کنار این کال به نام زرکش معروف شده است. محله زرکش از سال ۱۳۶۵ به تدریج وارد بافت شهری شده است. خیابان‌های این محله به نام شهیدبصیر، اولین فرمانده شهید بولوار توس نامگذاری شده و به همین خاطر برخی نام محله را به نام شهید بصیر نیز می‌شناسند.

بافت

محله زرکش با مساحت ۱۴۶ هکتاری‌اش از لحاظ وسعت جزو محلات بزرگ مشهد نیست، اما در میان ۴۰ محله پرجمعیت مشهد قرار دارد. پهنه‌های مسکونی، باغات و کشاورزی و زمین‌های بایر بیشترین مساحت این محله را تشکیل می‌دهند.

زیر ۴۰ ساله‌ها بیشترین گروه سنی ساکن در محله زرکش هستند و از این حیث محله جوانی محسوب می‌شود. با این حال نرخ باسوادی در این محله ۸۹ درصد است که نسبت به بسیاری از محلات مشهد کمتر است. بیشتر ساختمان‌های محله زرکش ریزدانه و زیر ۳ طبقه است.

دسترسی

محله زرکش به خطوط قطارشهری دسترسی ندارد. بولوار توس تنها راه دسترسی اهالی این محله به شریان‌های درون شهری است. دسترسی اهالی محله زرکش به ایستگاه اتوبوس سخت است. تنها ایستگاه‌های اتوبوس این محله در حاشیه بولوار توس قرار دارد و به طور میانگین از هر نقطه محله تا ایستگاه اتوبوس ۴۲۱ متر راه است.

امکانات رفاهی، فرهنگی و تفریحی

• کاربری بیشتر مغازه‌های راسته بولوار توس در محله زرکش صنعتی، تجاری و انبار است.
• خیابان توس ۸۱ که اکنون به نام شهید علیزاده تابلو خورده است یکی از مراکز فعال محله زرکش است که یک بوستان، یک داروخانه، مغازه‌های محلی و حتی بازار طلا و جواهرات در آن قرار دارد.
• محله زرکش تنها یک بوستان دارد و نزدیکترین فاصله اهالی این محله تا فضای سبز هزار و چهارصد متر است.
• در این محله ۹ مسجد، ۵ دبستان و یک درمانگاه وجود دارد.

حدود جغرافیایی

محله زرکش آخرین محله منطقه ۲ است که در انتهای بولوار توس قرار دارد و بعد از آن ۳ کیلومتر محدوده روستایی است و بعد در امتداد بولوار توس به محدوده غیرمنفصل منطقه ۱۲ می‌رسیم. این محله شکلی ذوذنقه‌ای دارد و از شرق به کوچه توس ۷۷ و از غرب به توس ۹۱ می‌رسد. محله‌های مشهدقلی و خاتم‌الانبیا در همسایگی این محله قرار دارد.